ABD Dışişleri Bakanlığı’nın her yıl 190’dan fazla ülke için hazırladığı İnsan Hakları Raporları dün yayımlandı. Türkiye raporunda, özellikle hukuk, adalet ve insan hakları konusunda yine ağır eleştiriler yer aldı.
Rapora ilk ve tek tepki Dışişleri Bakanlığı’ndan geldi. Bakanlık, “Türkiye İnsan Hakları Raporunun, bu yıl da kaynağı belirsiz iddialar temelinde, objektiflikten uzak bir şekilde kaleme alındığı ve ülkemize yönelik asılsız iddialar ve önyargılı yorumlar içerdiği görülmektedir.” dedikten sonra ABD’nin, “FETÖ”yü “Gülen hareketi” olarak nitelendirmesini, bununla beraber raporun Suriye politikamıza ve PKK/YPG terör örgütüne yaklaşımını eleştirdi.
ABD’nin raporunu baştan sona okudum. Dikkatimi en fazla çeken, “yürütmenin, yargıya müdahale ettiği” iddiasına ilişkin bölümde verilen örnek oldu.
Bu örnek; tam 1 yıl önce Metin İyidil davasında yaşananlardı. Neler yaşanmıştı; önce bunları hatırlatalım.
15 Temmuz döneminde Eğitim ve Doktrin Komutanlığı (EDOK) Muhabere ve Muharebe Eğitim Komutanı olan eski Korgeneral Metin İyidil, Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde darbeden yargılandı. Ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırıldı.
İstinaf başvurusu üzerine dosyaya bakan Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 20’inci Ceza Dairesi, İyidil’in beraatına ve tahliyesine karar verdi.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi Başsavcılığı bu karara itiraz edince, 21. Ceza Dairesi, tahliye edilmiş olan İyidil hakkında tutuklamaya yönelik yakalama kararı çıkardı ve İyidil yeniden tutuklandı.
Sonraki süreçte Yargıtay 16. Ceza Dairesi, İyidil’in darbeye teşebbüsten değil, darbeye yardımdan yargılanması gerektiği yönünde görüş bildirdi. İyidil, Ankara 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden yargılandı. Nihayetinde de geçtiğimiz Şubat’ta 12 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.
Erdoğan’ın Tepkisi
İyidil davası hakkında ABD’nin raporunda yazılanlara gelirsek; özetle şu iddialara yer verildi:
“Ocak ayında Ankara’daki bir temyiz mahkemesi, darbe girişimine katılmakla suçlanan eski üç yıldızlı general Metin İyidil’e ömür boyu hapis cezası veren bir alt mahkemenin kararını bozdu. İyidil’in serbest bırakılmasından iki gün sonra başka bir mahkeme yeniden tutuklanmasını kararlaştırdı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Ankara Temyiz Mahkemesi’nin beraat kararını alenen eleştirmesinin ardından mahkeme İyidil’in yeniden tutuklanmasına karar verdi. Hâkimler ve Savcılar Kurulu beraat kararına ilişkin soruşturma açarak, beraat kararı veren üç hakimi görevlerinden uzaklaştırdı.”
İyidil’in beraatı yönündeki karardan sonra Hakimler ve Savcılar Kurulu, bu kararı veren 20’nci Ceza Dairesi heyet hakkında inceleme ve soruşturma başlattı mı? Başlattı…
Başkan ve 2 üye Ankara dışına tayin edildi mi? Edildi…
Bu gelişmelerden sonra Erdoğan, şunları söyledi mi? Söyledi:
“Bu yargı camiamız için gerçekten çok çok üzücü bir adım olmuştur ve ilginç olan şey şu, tabii bunların hepsinin talimatlarını da verdik. Kararı veren kişi veya kişilerin de FETÖ’cü olması bu işin nerelere vardığını gösteriyor. Bunun arkasında daha ne gibi oyunlar olabileceğini de çok açık, net gösteriyor. Ama bir gerçek var ki, hak sonunda er veya geç yerini buluyor. İşte düşünün müebbet hapse mahkûm olmuş bir kişiyi kalkıp hemen beraat ettirme veya tahliyesini verme gibi bir yola bir mahkeme nasıl gidebiliyor böyle bir adım nasıl atabiliyor? Bu, anlaşılabilir bir şey değil ve sağ olsun Adalet Bakanlığımız ve savcılarımız bu noktada adımlarını attılar ve en kısa zamanda İçişleri Bakanlığı’yla beraber yaptıkları operasyonla da yakaladılar. Tekrar kendi cezai müeyyidesi uygulanmaya başlandı. Şu anda malum içeride.”
Adalet Bakanı Abdulhamit Gül de, “Nihai merci Yargıtay’dır. Yargıtay son sözünü verecektir. Devam eden bir süreçle ilgili, bir hukukçu olarak söz söylemem, yorum yapmam doğru değil. Yine HSK’nın idari soruşturması devam ediyor. O süreçle ilgili daire, ilgili yetkililer takip ediyorlar.” dedi mi? Dedi.
Soruşturma Ne Oldu?
Konuyla ilgili başka gelişmeleri paylaşalım.
Metin İyidil hakkında beraat kararı veren hakimlerin başka illere tayin edilmesinin, Hakimler ve Savcılar Kurulu’nun haklarında inceleme başlatmasının ve bizzat Erdoğan’ın onlar için “FETÖ’cü” demesinin üzerinden tam 14 ay geçti.
Sonuç?
Önce şunu belirtelim.
Hakimler ve savcılar “dosya performansına” göre değerlendiriliyor; kendilerine “zayıf”, “orta”, “notsuz”, “iyi”, “pekiyi” şeklinde notlar veriliyor.
Öğrendiğimize göre Yargıtay o hakimler için not vermemiş; yani olumlu veya olumsuz kanaat bildirmemiş.
HSK’nın soruşturmasına gelince; henüz bitmemiş. Dosyanın Mayıs’ta belirlenecek yeni HSK yönetimine bırakılması eğilimi varmış.
Ez cümle; tamam, ABD’ye kızılsın, tepki gösterilsin; ama yetkililerin, en azından şu tablo karşısında iğneyi azıcık da olsa kendilerine batırması gerekmiyor mu?
Müyesser YILDIZ
31 Mart 2021
Odatv link: https://odatv4.com/abdnin-turkiye-raporunda-oyle-bir-dava-ornek-gosterildi-ki…-01042147.html
Odatv yeni link: https://odatv4.com/makale/abdnin-turkiye-raporunda-oyle-bir-dava-ornek-gosterildi-ki…-01042147-204846