15 Temmuz darbesinin ardından şehitler ve gaziler anısına hatıra para bastırıldı. Hatıra 1 liralar Atatürk’süzdü.
“Atatürk portresi paradan çıkarılıyor mu?” soru ve tartışmaları gündeme geldi.
Geçtiğimiz Şubat’ta konu Meclis Genel Kurulu’nda da konuşuldu. Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Atatürk’ün portresinin yeni basılan madeni paralardan çıkarılmasının söz konusu olmadığını belirterek, “Bunlar sınırlı sayıda basılan hatıra paralardır. Hiçbir şekilde ülkemizin kurtarıcısı, kurucusu ve hepimiz için büyük lider olan Atatürk’ün portresinin madeni paralardan çıkarılması asla ve asla söz konusu değildir, olmayacaktır. Hatıra paralara sınırlı bir istisnadır” dedi.
Önce hatıra para nedir, onu hatırlatalım.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün yaptığı açıklamaya göre, hatıra para şu:
“1264 Sayılı Madeni Ufaklık ve Hatıra Para Bastırılması Hakkında Kanun’un 1. maddesi uyarınca; milli ve milletlerarası önemli tarihi, bilimsel, kültürel ve sanat olayları ile anmaya değer diğer olay ve günleri belirtmek ve muhtelif alanlarda ün yapmış Türk büyüklerini anmak amacıyla ve Hükümetçe lüzum ve faydası takdir edilecek diğer sebep ve vesileler dolayısıyla madeni hatıra para çıkarılmaktadır. Hatıra para çıkartılması görevi 234 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Genel Müdürlüğümüze verilmiştir. Bu kapsamda hatıra para, hatıra madalyon ve hatıra nitelikli ürünlerin üretimi yapılmaktadır. Basımı yapılacak hatıra paralar, yılda bir kez toplanan Karar Kurulu tarafından belirlenmekte ve yıllık hatıra para basım programı oluşturulmaktadır.”
-O Genel Müdür Görevde-
Evet, “Milli ve milletlerarası önemli tarihi, bilimsel, kültürel ve sanat olayları ile anmaya değer diğer olay ve günleri belirtmek ve muhtelif alanlarda ün yapmış Türk büyüklerini anmak amacıyla” denilse de bugün Erdoğan’ın, “Beni kandırdı” dediği Obama’nın Türkiye’ye gelişi için de hatıra para basıldı.
Ancak en dikkat çeken ve tartışılan “FETÖ”nün düzenlediği Türkçe Olimpiyatlarının 10’uncu yılı münasebetiyle bastırılan hatıra paralar oldu. Yani devletin darphanesi bile “FETÖ” ye çalıştı, çalıştırıldı.
2012 yılında bastırılan hatıra paranın, 2 bin adedi gümüştü. 1 milyon basılan 1 TL’nin üzerinde de Atatürk portresinin olmadığı, yerine “İnsanlık El Ele” sloganı ile Türkçe Olimpiyatları 10. yıl özel logosunun konduğu görüldü.
Adı üzerinde, hatıra para. Satılmaz, piyasada kullanılmaz. Alan kişi hatıra olarak saklar.
Lâkin kısa bir süre sonra o 1 TL’lerin piyasada kullanıldığı görüldü.
Vatandaşlar daha o günlerde, “Sıra yavaş yavaş Atatürk resimlerini her taraftan kaldırmaya geldi” diye tepki gösterirken, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Sadettin Parmaksız, “Her yıl büyük bir heyecanla bekler hale geldiğimiz Türkçe Olimpiyatlarına biz de bastırdığımız bu paralarla destek veriyoruz” şeklinde açıklama yaptı.
İktidar ve Cemaat ilişkisinin bozulmasının ardından o paraların tedavülden kaldırıldığını, 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında ise 1 dolar gibi bunların da suç delili sayıldığını, daha önemlisi Sadettin Parmaksız’ın halen Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü olduğunu belirtip, 15 Temmuz hatıra parasına dönelim.
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü’nün internet sitesinde yer alan bilgilere göre, bu para 21 Ekim 2016 tarihinde satışa verildi. 2 yıl sonra satıştan kaldırılacak paranın birim fiyatı da 100 TL olarak açıklandı. 925 ayar gümüş paradan ise 5 bin adet basıldığı, nominal değerinin 20 TL olduğu bildirildi.
Bu hatıra para 31 Ekim’de Saray’da Erdoğan ve Başbakan Binali Yıldırım’a takdim edildi. Hazine Müsteşarı Osman Çelik ile Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürü Sadettin Parmaksız tarafından.
Madeni paranın takdim edildiği kutu içinde yer alan notta, şunlar yazıyordu:
“Milli iradeye karşı 15 Temmuz 2016 tarihinde başlatılan hain darbe girişimi, namluların ve tankların karşısına dikilen kahraman Türk milletinin cesareti ve dirayeti sayesinde engellenmişti. O gece istiklaline ve istikbaline sahip çıkan bu asil milletin evlatları, ‘tek millet, tek bayrak, tek vatan, tek devlet’ umdesine canları pahasına bağlı olduklarını, dost, düşman herkese göstermişler ve isimlerini tarihe altın harflerle yazdırmışlardır. 15 Temmuz gecesi hain darbe girişimini önlemek için sokaklara dökülen yüz binlerce, milyonlarca vatandaşımızdan bir kısmı şehadet mertebesine bir kısmı da gazilik şerefine ulaşmışlardır. Şehitlerimizin aziz hatıraları, gazilerimizin fedakarlıkları asla unutulmayacaktır. Bu hatıra para, Türk milletinin darbecilere karşı verdiği onurlu direnişi yaşatmak ve şükranlarımızı ifade etmek üzere, ’15 Temmuz Şehitleri ve Gazileri Anısına’ basılmıştır.”
İki gün sonra, 2 Kasım’da ise Darphane tarafından sürdürülen 2 aylık çalışma sonucunda 15 Temmuz anısına herkesin cebine girecek şekilde 80 milyon adet 1 TL. basılacağı ve bunların vatandaşlara dağıtılacağı açıklandı.
Şuraya geleceğim; Artık geçen haftadan itibaren benim de 2 adet Atatürk’süz 15 Temmuz hatıra param var.
Nasıl mı? Sonradan fark ettim, iki ayrı yerden yaptığım alışverişte para üstü olarak verilmiş.
Vatandaşın kendisine hediye edilen veya satın aldığı, üstelik 15 Temmuz gibi çok önemli bir olayın anısını “harcayacağı” düşünülemeyeceğine göre, anlaşılan o ki, 80 milyon Atatürk’süz para piyasaya verilmiş.
Müyesser YILDIZ
30 Nisan 2017
Odatv Link: https://odatv4.com/yazar/muyesser-yildiz/80-milyon-ataturksuz-para-piyasada-3004171200.html