15 Temmuz darbe teşebbüsünün ardından o gece Emniyet ve TSK’dan çok sayıda silahın kaybolduğu öne sürüldü, bunların nerede olduğu veya kimlerin eline geçtiği soruldu.
Kayıp silahlar iddiası ise ancak geçen yıl somutlaştı. Bir davaya gönderilen raporda, Ankara Emniyet Müdürlüğü’nün, “3 adet G-3 piyade tüfeği, 11 adet Kaleşnikof tüfek, 1 adet MP5A3 otomatik tabanca ve 1 adet kuru sıkı tabancanın” kayıp olduğu bilgisini verdiği görüldü.
İşte bu konuda çok ilginç tespitlerin yer aldığı yeni bir rapor daha hazırlandı. Bu rapora geçmeden önce davanın ne olduğunu kısaca anlatalım.
Emniyet Genel Müdürlüğü, 15 Temmuz gecesi Ankara Emniyet Müdürlüğü’ne yapılan saldırılar sonucu meydana gelen maddi zararlar için Akıncı davasında yargılanan 661 sanıktan davacı oldu, tespit edilen 34 milyon 559 bin 647 liranın yasal faiziyle birlikte onlardan tahsil edilmesini istedi.
Davaya bakan Ankara 15. Asliye Hukuk Mahkemesi de Emniyet’in tüm zararlarının tespiti için inşaat, makine, elektrik mühendisleri ile silah mühimmat uzmanı, iç denetçi ve Sayıştay uzman denetçisinden oluşan 7 kişilik bir bilirkişi heyeti görevlendirdi.
Sözkonusu heyetin hazırladığı 14 Ocak 2021 tarihli raporda; Ankara Emniyet Müdürlüğü’nde meydana gelen toplam zararın maliyeti 28 milyon 237 bin 867 lira olarak belirlendi.
Biz de bu raporu gündeme getirip rapordaki “Ankara Emniyet Müdürlüğü kuvvesine kayıtlı olup kaybolan silah ve sarf veya hasar gören mühimmatlar” başlıklı bölüme özellikle dikkat çekerek kayıp olduğu bildirilen silahlar ile “kaybolan sarf ve hasar gören mühimmatların” dökümünü aktardık.
Buna göre; yukarıda belirttiğimiz silahlar dışında ayrıca “197 bin 261 adet Parabellum fişek, 108 bin 981 adet Kaleşnikof mermisi, çeşitli tiplerde 385 adet gaz fişeği, bin adet M16 fişeği, bin 200 adet point fişek, 24 sis kutusu, bin 100 adet nato fişeği, 880 adet mayonlu fişek ile 880 adet uçaksavar mermisi” kaybolmuş veya hasar görmüştü.
Sonuçta bilirkişiler; 39 bin 500 lirası kayıp silahlar, 240 bin 985 lirası mühimmatlar olmak üzere toplam 280 bin 486 TL’lik maliyet çıkardı.
Rakamlar Şişirildi mi?
Ancak sanıklar ve avukatları bu bilirkişi raporuna itiraz etti. Mahkeme de 26 Mart 2021 tarihindeki duruşmada önce özetle şu tespitlerde bulundu:
Bina Zararları: “Her bir zarar kalemi bakımından ayrı ayrı tespit ve değerlendirmede bulunulması… Ek hizmet binasının hangi kısımlarında hasar olduğunun açıkça yazılmadığı… Emniyet binasının 1965 yılında hizmete açılması sebebiyle yıpranma payı düşülmesi gerekirken sıfır yapı yapılıyormuş gibi hesap çıkartıldığı… Nasıl hesap yapıldığı anlaşılmayacak şekilde götürü bedel biçildiği… Elektrik kısmında hangi malzemelerin zarar gördüğüne ilişkin hiçbir açıklamaya yer verilmediği…”
Silah ve Mühimmatlar: “Kayıp silahlara ilişkin olarak hesap yapılmakla yetinildiği, bu silahların darbe girişimi esnasında kaybolup kaybolmadığı hususunda görüş beyan edilmediği, yerinde inceleme yetkisi verilmesine rağmen kayıp olduğu söylenen silahların en son hangi sayımda var olduğunun kayıtlanmadığı, darbe girişiminden evvel silahların var olup olmadığının rapor içeriğinden anlaşılamadığı…”
Faturalar: “Davacı tarafından sunulan faturaların darbe girişimi ile irtibatının var olup olmadığı hususunda değerlendirme yapılmadığı, örnek olarak 47.700,00 TL’lik olay tarihinden önce 11.07.2016 tarihinde düzenlenen faturanın hesaplamaya dahil edildiği, olaydan 4 ay sonrasına ait 08.11.2016 tarihli Moral Eğitim Merkezi tarafından düzenlenen 2 adet faturanın darbe girişimi esnasında yapılan konaklama masraflarından olup olmadığının incelenmediği, 03.11.2016 tarihli bariyer taşıma ve toplama işi faturasının darbe girişiminin bastırılması için yapılan bir masraf olup olmadığının incelenmediği, 10.12.2016 ve 03.12.2016 tarihli faturaların ödeme emirlerinde 2. ve 7. hakediş yazıldığı, bunların darbe girişimi ile alakasının izah edilmediği… Olaydan çok sonraki dönemlere ait 12’nci ay içindeki faturaların darbe girişimi ile alâkâlı zararlara ilişkin yapılan masraflara ait olup olmadığının incelenmediği… Toplama işlemi yapılmakla yetinildiği… Melbusat (Giyecek) malzemeleri ve tüketim malzemeleri ile ilgili olarak meydana gelen zarara dair hangi malzemelerin zarar gördüğünün rapor içeriğinde yazılmadığı… Bu malzemelere piyasa rayicine göre bedel biçilmesi gerekirken, kurum tarafından tutulan tutanakların tekrarı ile yetinildiği…”
Alt İç Çamaşırı ile Darbe Ne Alâkâ?
Emniyet Genel Müdürlüğü’nün sunduğu faturalara ilişkin bir başka çarpıcı tespit ise şu oldu:
“Bir kısım faturalarda havlu, şampuan, tuvalet kâğıdı, alt iç çamaşırı, terlik, karton kutu, toner, kırtasiye malzemesi, press ütü, el tasıma lifti, tüketime hazır yiyecek açıklamaları bulunmakla birlikte bunların darbe girişimi ile alâkâsının kurulmadığı…”
Ardından Mahkeme, bu eksiklikler ve uyuşmazlığın giderilmesi için 9 kişiden oluşan yeni bir bilirkişi heyeti görevlendirdi.
Yeni Raporda Neler Var Neler
İşte bu heyet de raporunu tamamlayıp geçtiğimiz Salı günü mahkemeye gönderdi. Yeni raporda neler mi var?
Bazılarını konu başlıkları ile özetlersek; şu tespitler yapıldı:
İnşaat: “Yıkımına karar verilen bina ve müştemilatı için, hasar oranı tespit edilmesi halihazırda mümkün görünmemektedir… Daha açık bir ifadeyle, söz konusu olayın gerçekleştiği dönemde yapılması gereken çalışmaların (metraj, hasar gören yerlerin m2 hesabı vb.) halihazırda tespit edilebilmesi mümkün görülmemektedir… Daha önceki bilirkişi raporunda, İl Emniyet Müdürlüğü Ana Hizmet Binası’nda (A Blok) meydana gelen hasara ilişkin tutarın dava tarihi itibarıyla 850.000,00 TL olarak belirtildiği, ancak bu görüşe dayanak herhangi bir tevsik edici bilgi ve belge (hakediş, metraj, fatura vb.) dosyada mevcut olmadığından bu hususa ilişkin tespit ve değerlendirme yapılmadığı, hâl böyle iken, takdiri sayın Mahkemeye ait olmak üzere İl Emniyet Müdürlüğü Ana Hizmet Binası’nda meydana gelen hasar bedeli 850.000,00 TL olduğu somut şekilde ortaya konulamadığından zarar hesabına dahil edilemeyeceği değerlendirilmektedir.”
Kayıp Silahlar: “15.07.2016 tarihinde meydana gelen darbe girişimi olayı sırasında kayıp olduğu beyan edilen silahların en son hangi sayımda envanter kayıtlarında bulunduğuna dair bilgi ve belge talep edilmesine rağmen bu silahların darbe girişimi olayı öncesinde envanter kayıtlarında bulunduğuna dair herhangi bir bilgi ve belgenin heyetimize ibraz edilmediği… 15.07.2016 tarihinde Emniyet Genel Müdürlüğünden temin edildiği ileri sürülen 11 adet kaleşnikof tüfeğin darbe girişimi esnasında kimlere, ne şekilde teslim edildiğine dair dosyada herhangi bir belgenin bulunmadığı… Bu nedenle söz konusu silahların darbe girişimden kaynaklı şekilde kaybolduğuna dair somut bir tespit yapılamadığından 25.080,00 TL’nin darbe girişimi sırasında Ankara İl Emniyet Müdürlüğüne yapılan saldırılar sonucu meydana gelen zarar hesabına dahil edilemeyeceği… Öte yandan, Ankara İl Emniyet Müdürlüğünün kayıtlarında bulunan 3 adet G-3 piyade tüfeği, 1 adet MP5A3 otomatik tabanca ve 1 adet Kuru Sıkı Tabancanın 15.07.2016 tarihinde meydana gelen darbe girişimi sırasında yaralanan ve şehit edilen emniyet personellerine ait silahlar olduğu anlaşıldığından, söz konusu silahların kaybolması nedeniyle 14.420,62 TL’nin darbe girişimi sırasında Ankara İl Emniyet Müdürlüğüne yapılan saldırılar sonucu meydana gelen zarar hesabına dahil edilmesi gerektiği değerlendirilmekle birlikte takdirin sayın Mahkemeye ait olduğu…”
11 Temmuz 2016 Tarihli Harcama Faturası
Şunları da kaydedelim:
Ankara Emniyet Müdürlüğü’nce gönderilen 15 Temmuz’a ilişkin “diğer harcamalara” ilişkin dökümde; 11 Temmuz ilâ 23 Aralık 2016 tarihlerini kapsayan 138 faturada, “konaklama, bariyer taşıma, yiyecek, giyecek, toner, tuvalet kağıdı, havlu, şampuan, uçak biletleri, Şırnak-Ankara arası uçak kiralama” gibi giderler yer aldı ve bunlar için toplam 12 milyon 630 bin 865 liralık zarar tespiti yapıldı.
Ayrıca yine Ankara Emniyet Müdürlüğü’nün 26 Aralık 2016 tarihli tutanağı ile toplamda 3 milyon 942 bin 365 liralık şu zararlar bildirildi:
“Melbusat (Giyecek) malzemeleri (7 şube müdürlüğü) 309 bin 470 lira… Tüketim malzemeleri (11 şube md) 1 milyon 20 bin 83 lira… Tüketim malzemeleri (55 birim silah-mühimmat hariç) 750 bin 860 lira… Demirbaş malzemeleri (20 birim) 1 milyon 861 bin 951 lira…”
Harcırah Belgeleri Yok
Bu fatura dökümlerden sonra bilirkişi raporuna dönersek; aynen şöyle denildi:
“15 Temmuz gecesi takviye kuvvet istenmesi üzerine çevre illerden Ankara iline görevlendirilen personelleri taşıyan araca ait yakıt ve personellere ödenen harcırah tutarlarına ait belgeler incelendiğinde, Çankırı POMEM Müdürlüğünden görevlendirilen 21 personel için 375,93 TL yakıt, 1.061,60 TL harcırah olmak üzere toplam 1.437,53 TL harcama yapıldığı, ayrıca Çorum İl Emniyet Müdürlüğü tarafından görevlendirilen 63 personel nedeniyle de yakıt ve harcırah harcaması yapıldığının belirtildiği, ancak bu harcamalara ait dosyada mevcut belge bulunmadığından, hangi kalemden ne amaçla ne kadar harcama yapıldığının tespit edilemediği… Tablolarda detayları ayrıntılı olarak görüleceği üzere, söz konusu harcamaların toplam tutarının (12.630.865,62+3.942.365,38+1.437,53) 16.574.668,53 TL olduğu… Ancak söz konusu harcamaların 19.07.2016-23.12.2016 tarihleri arası döneme ait olduğu ve dosyada mevcut belgelerden, yukarıda tabloda yer alan harcamaların 15.07.2016 tarihinde meydana gelen darbe girişimi olayı sırasında Ankara İl Emniyet Müdürlüğüne yapılan saldırılar sonucu meydana gelen zarar kapsamında olduğuna dair somut bir tespit yapılamadığı değerlendirilmekle birlikte takdirin sayın Mahkemeye ait olduğu… Yukarıda bahsi geçen harcamalara ait 16.574,668,53 TL’nin darbe girişimi olayı sırasında Ankara İl Emniyet Müdürlüğüne yapılan saldırılar sonucu meydana gelen zarar hesabına dahil edilemeyeceği kanaatine varılmıştır.”
Tespitler herhangi bir yoruma gerek bırakmayacak kadar açık.
Sadece, dileyelim ki, birilerinin 15 Temmuz’u siyaseten “Allah’ın lütfu” görmesi gibi birileri de ekonomik yönden “Allah’ın lütfu” görmemiş olsun!..
Müyesser YILDIZ
23 Eylül 2022